bijvoeglijk naamwoord: verschil tussen versies
k Undid edits by 82.73.54.116 (talk) to last version by MarcoSwart: reverting vandalism Labels: Ongedaan maken SWViewer [1.3] |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Welke woordsoort is rood in de zin ‘De auto is rood’? |
|||
{{=nld=}} |
|||
{{-pron-}} |
|||
Rood is hier een bijvoeglijk naamwoord, net als in de rode auto. |
|||
*{{sound}}: {{audio|nl-{{pn}}.ogg|{{pn}}|nld}} |
|||
*{{WikiW|IPA}}: {{IPA-nl-standaard|bɛiˈvuxləkˌnamwort}} |
|||
Bijvoeglijke naamwoorden geven een eigenschap of toestand aan van een zelfstandig naamwoord. Bijvoeglijke naamwoorden staan vaak direct voor het zelfstandig naamwoord waar ze bij horen, maar kunnen ook als apart zinsdeel voorkomen. Enkele voorbeelden (het bijvoeglijk naamwoord is gecursiveerd): |
|||
**{{pron-reg|N=a}} {{IPA|/bɛɪ̯ˌvuχlək ˈnamʋo̞rt/|nld}} |
|||
**{{pron-reg|V=a}} {{IPA|/bɛːˌvuxlək ˈnamβ̞oːrt/|nld}} |
|||
de blonde jongen |
|||
**{{pron-reg|L=a}} {{IPA|/ˌbɛɪ̯vuɣ(ə)lɪk ˈnaːmwoːrd/|nld}} |
|||
de dronken vrouw |
|||
{{-syll-}} |
|||
de ovale tafel |
|||
*bij·voeg·lijk naam·woord |
|||
Fries suikerbrood |
|||
{{-etym-}} |
|||
het gouden kettinkje |
|||
*[[leenvertaling]] van {{lat}} {{Q|nomen adjectivum|lat}}, op te vatten als {{coll|nld}} {{wnt-r|M008996}}{{ebank|bijvoeglijknaamwoord}} |
|||
de jaarlijkse ledenvergadering |
|||
{{-nlnoun-|{{pn}}|[[bijvoeglijke naamwoorden]]|[[{{pn}}je]]|[[bijvoeglijke naamwoordjes]]}} |
|||
Sommige hobby’s zijn levensgevaarlijk. |
|||
{{-noun-|nld}} |
|||
Ook een tegenwoordig of voltooid deelwoord kan als bijvoeglijk naamwoord gebruikt worden: een opvliegend karakter, een onderworpen volk, de vergrote foto. |
|||
'''{{pn}}''' {{n}} |
|||
#{{grammatica|nld}} een woordsoort die wordt gebruikt om een eigenschap of hoedanigheid van een [[zelfstandig naamwoord]] te benoemen |
|||
Gebruik van bijvoeglijke naamwoorden |
|||
{{-syn-}} |
|||
Bijvoeglijke naamwoorden kunnen op vier manieren gebruikt worden: attributief, zelfstandig, predicatief en bijwoordelijk. |
|||
*[[adjectief]], [[adjectivum]] |
|||
{{-hyper-}} |
|||
Attributief |
|||
*[[naamwoord]] |
|||
Een attributief gebruikt bijvoeglijk naamwoord staat direct voor het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort: de blonde jongen, de dronken vrouw. Het bijvoeglijk naamwoord is dan een bijvoeglijke bepaling. |
|||
{{-rel-}} |
|||
*[[zelfstandig naamwoord]], [[bijvoeglijknaamwoordsvorm]], [[stellende trap]], [[vergrotende trap]], [[overtreffende trap]], [[verbogen vorm]], [[onverbogen vorm]] |
|||
Zelfstandig |
|||
{{-trans-}} |
|||
Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden komen voor in zinnen als: |
|||
{{trans-top|1. een woordsoort die wordt gebruikt om een eigenschap of hoedanigheid van een zelfstandig naamwoord te benoemen}} |
|||
* {{afr}}: {{trad|af|byvoeglike naamwoord}} |
|||
Wil jij een rode of een witte? |
|||
* {{ara}}: {{trad|ar|نعت}} {{m}}, {{trad|ar|صفة}} {{f}} |
|||
Zij is de slimste van de klas. |
|||
* {{bul}}: {{trad|bg|прилагателно име}} {{n}} |
|||
Predicatief |
|||
* {{cat}}: {{trad|ca|adjectiu}} {{m}} |
|||
Een predicatief gebruikt bijvoeglijk naamwoord staat onder meer in zinnen met een koppelwerkwoord; het is dan het naamwoordelijk deel van het gezegde: ‘De auto is rood’, ‘De tafel is ovaal.’ Ook als een bijvoeglijk naamwoord gebruikt wordt als bepaling van gesteldheid, is het predicatief gebruikt: ‘Stomdronken kwam zij thuis’, ‘Vind je deze muziek mooi?’ |
|||
* {{zho}}: {{trad|zh|形容词}} |
|||
* {{dan}}: {{trad|da|tillægsord}} {{n}}, {{trad|da|adjektiv}} {{n}} |
|||
Bijwoordelijk |
|||
* {{deu}}: {{trad|de|Adjektiv}} {{n}}, {{trad|de|Eigenschaftswort}} {{n}} |
|||
Als het bijvoeglijk naamwoord bijwoordelijk gebruikt is, is het een bijwoordelijke bepaling. Vaak wordt het bijvoeglijk naamwoord dan ook een bijwoord genoemd. |
|||
* {{eng}}: {{trad|en|adjective}} |
|||
* {{epo}}: {{trad|eo|adjektivo}} |
|||
De auto rijdt snel. |
|||
* {{est}}: {{trad|et|omadussõna}} |
|||
Het tijdschrift verschijnt wekelijks. |
|||
* {{fao}}: {{trad|fo|lýsingarorð}} {{n}} |
|||
* {{fin}}: {{trad|fi|adjektiivi}} |
|||
* {{fra}}: {{trad|fr|adjectif}} {{m}} |
|||
* {{fry}}: {{trad|fy|eigenskipswurd}} {{n}} |
|||
* {{ell}}: {{trad|el|επίθετο}} {{n}} (epítheto) |
|||
* {{hun}}: {{trad|hu|melléknév}} |
|||
* {{ido}}: {{trad|io|adjektivo}} |
|||
* {{isl}}: {{trad|is|lýsingarorð}} {{n}} |
|||
* {{ina}}: {{trad|ia|adjectivo}} |
|||
{{trans-mid}} |
|||
* {{ita}}: {{trad|it|aggettivo}} {{m}} |
|||
* {{jpn}}: {{trad|ja|形容詞}}, {{trad|ja|形容動詞}} |
|||
* {{lat}}: {{trad|la|verbum adiectum}} {{n}} |
|||
* {{nor}}: {{trad|no|adjektiv}} |
|||
* {{nno}}: {{trad|nn|adjektiv}} |
|||
* {{ukr}}: {{trad|uk|Прикметник}} |
|||
* {{fas}}: {{trad|fa|صفت}} |
|||
* {{pol}}: {{trad|pl|przymiotnik}} {{m}} |
|||
* {{por}}: {{trad|pt|adjectivo}} {{m}} |
|||
* {{ron}}: {{trad|ro|adjectiv}} {{n}} |
|||
* {{rus}}: {{trad|ru|прилагательное}} {{n}} |
|||
* {{slk}}: {{trad|sk|prídavné meno}} {{n}}, {{trad|sk|adjektívum}} |
|||
* {{tzl}}: {{trad|tzl|axhectivi}} {{m}} |
|||
* {{spa}}: {{trad|es|adjetivo}} {{m}} |
|||
* {{ces}}: {{trad|cs|přídavné jméno}} {{n}}, {{trad|cs|adjektivum}} {{n}} |
|||
* {{tur}}: {{trad|tr|sıfat}}, {{trad|tr|ön ad}} |
|||
* {{vie}}: {{trad|vi|tính từ}} |
|||
* {{vol}}: {{trad|vo|ladyek}} |
|||
* {{swe}}: {{trad|sv|adjektiv}} {{n}} |
|||
{{trans-bottom}} |
|||
{{-preval-}} |
|||
{{niet-GB|0}} |
|||
{{-info-}} |
|||
{{refs}} |
|||
Versie van 23 mrt 2020 10:17
Welke woordsoort is rood in de zin ‘De auto is rood’?
Rood is hier een bijvoeglijk naamwoord, net als in de rode auto.
Bijvoeglijke naamwoorden geven een eigenschap of toestand aan van een zelfstandig naamwoord. Bijvoeglijke naamwoorden staan vaak direct voor het zelfstandig naamwoord waar ze bij horen, maar kunnen ook als apart zinsdeel voorkomen. Enkele voorbeelden (het bijvoeglijk naamwoord is gecursiveerd):
de blonde jongen de dronken vrouw de ovale tafel Fries suikerbrood het gouden kettinkje de jaarlijkse ledenvergadering Sommige hobby’s zijn levensgevaarlijk. Ook een tegenwoordig of voltooid deelwoord kan als bijvoeglijk naamwoord gebruikt worden: een opvliegend karakter, een onderworpen volk, de vergrote foto.
Gebruik van bijvoeglijke naamwoorden Bijvoeglijke naamwoorden kunnen op vier manieren gebruikt worden: attributief, zelfstandig, predicatief en bijwoordelijk.
Attributief Een attributief gebruikt bijvoeglijk naamwoord staat direct voor het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort: de blonde jongen, de dronken vrouw. Het bijvoeglijk naamwoord is dan een bijvoeglijke bepaling.
Zelfstandig Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden komen voor in zinnen als:
Wil jij een rode of een witte? Zij is de slimste van de klas. Predicatief Een predicatief gebruikt bijvoeglijk naamwoord staat onder meer in zinnen met een koppelwerkwoord; het is dan het naamwoordelijk deel van het gezegde: ‘De auto is rood’, ‘De tafel is ovaal.’ Ook als een bijvoeglijk naamwoord gebruikt wordt als bepaling van gesteldheid, is het predicatief gebruikt: ‘Stomdronken kwam zij thuis’, ‘Vind je deze muziek mooi?’
Bijwoordelijk Als het bijvoeglijk naamwoord bijwoordelijk gebruikt is, is het een bijwoordelijke bepaling. Vaak wordt het bijvoeglijk naamwoord dan ook een bijwoord genoemd.
De auto rijdt snel. Het tijdschrift verschijnt wekelijks.