zat

Niet te verwarren met: zat.

Nederlands

Uitspraak

• [bijvoeglijk naamwoord, voornaamwoord, werkwoord]
  • Geluid:  zat    (hulp, bestand)
  • IPA: /zɑt/
• [zelfstandig naamwoord]
  • Geluid:  zaterdag    (hulp, bestand)
  • IPA: /ˈzatərˌdɑx/

Woordafbreking

• zat

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘verzadigd van eten of drinken’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901
• [bijvoeglijk naamwoord, voornaamwoord] van Middelnederlands sat
• [zelfstandig naamwoord] (verkorting) van het Nederlandse zelfstandige naamwoord zaterdag

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	zat	zatter	zatst
verbogen	zatte	zattere	zatste
partitief	zats	zatters	-

Bijvoeglijk naamwoord

zat

1. (informeel), (drinken) verzadigd, vol, met name van alcoholische drank

   • Hij was volkomen zat en begon handtastelijk te worden. 

2. (informeel) als predicaat met oorzakelijk voorwerp: ergens genoeg van hebbend

   • Ik ben het zat! 

Synoniemen

• [1] beschonken, bezopen, dronken, lazarus, teut
• [2] beu

Hyponiemen

• [1]
• (intensivering) apezat, ladderzat, poepeloerezat, toeterzat
• [2]
• (intensivering) spuugzat, strontzat

Afgeleide begrippen

• zatheid, zatladder, zatlap

Vertalingen

    1. verzadigd, vol, met name van alcoholische drank   

Duits: betrunken (de) Engels: drunk (en), loaded (en)

Frans: ivre (fr), saoul (fr), soûl (fr)

    2. ergens genoeg van hebbend   

Duits: gesättigt (de)

Engels: fed up (en), tired (en)

Onbepaald voornaamwoord

zat

1. (informeel) in voldoende mate

   • Er zijn mensen zat die daar niet van houden. 
   • Er zijn zat mensen die daar niet van houden. 

Vertalingen

    1. in voldoende mate   

Engels: plenty (en)

Zelfstandig naamwoord

de zat m

1. (afkorting), (tijdrekening), (dag) zaterdag, de eerste dag van het weekeinde

   «Open: di, woe, do, vrij; dicht: zat, zo, ma.»

   Geopend op dinsdag, woensdag, donderdag en vrijdag; gesloten op zaterdag, zondag en maandag.

Opmerkingen

• Echte afkortingen worden als regel met een punt geschreven: zat., maar in opsommingen waar uit de context al duidelijk is dat het om de naam van een weekdag gaat is het gebruikelijk om de punt weg te laten.

Schrijfwijzen

• za

Werkwoord

vervoeging van
zitten

zat

1. enkelvoud verleden tijd van zitten
   

   • Ik zat. 
     
   • Jij zat. 
     
   • Hij, zij, het zat. 

   ▸ Er zat niks anders op dan in mijn drinkfles te plassen.

Gangbaarheid

• Het woord zat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zat" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Wikipedia: zat (doorverwijspagina)
• Wikipedia: zaterdag

Indonesisch

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Arabisch.

Zelfstandig naamwoord

zat

1. stof, substantie

Turks

Zelfstandig naamwoord

zat

1. persoon, individu.
2. substantie
3. wezen