sjezen

Uit WikiWoordenboek

Nederlands

Uitspraak
Woordafbreking
  • sje·zen
Woordherkomst en -opbouw
  • met het achtervoegsel -en afgeleid van  sjees zn  rijtuigje (dat zelf weer teruggaat op Frans chaise) [1] [2]
    • [1]: in de betekenis van ‘zakken voor examen’ (lett. “(voortijdig) vertrekken in een sjees”) voor het eerst aangetroffen in het jaar 1850 [3]
    • [2]: in de betekenis van ‘hard rijden’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1917 [3]
stamtijd
onbepaalde
wijs
verleden
tijd
voltooid
deelwoord
sjezen
sjeesde
gesjeesd
zwak -d volledig

Werkwoord

sjezen

  1. ergatief er niet in slagen om een studie of overhoring succesvol te voltooien
    • Er sjeesden dat jaar wel erg veel studenten. 
     Het rijkeluiszoontje met een dubbele naam dat op het examen verschijnt met lakschoenen van duizend euro en een luxe horloge aan, kunnen ze ook laten sjezen op basis van uiterlijke schijn.[4]
  2. inergatief roekeloos of te hard rijden
     Inderdaad wordt landelijk Nederland hier en daar geteisterd door groepen wielrenners die met gevaar voor eigen leven fietsroutes afraffelen, zegt ook directeur Saskia Kluit van de Fietsersbond. (…) „De straat is geen wegparcours. Je kunt niet met 35 kilometer per uur langs woonboten sjezen.”[5]
Synoniemen
Vertalingen

Gangbaarheid

84 % van de Nederlanders;
70 % van de Vlamingen.[6]

Verwijzingen

  1. Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
  2. sjezen op website: Etymologiebank.nl
  3. 3,0 3,1 "sjezen" in:
    Sijs, Nicoline van der
    , Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org
    ; ISBN 90 204 2045 3
  4. Bronlink geraadpleegd op 8 november 2020 Weblink bron
    Karine Tuil (vert. Jan Pieter van der Sterre & Reinhilde Ghoos
    (2014), Uitgeverij De Bezige Bij b.v., Amsterdam in: Een verzonnen leven, ISBN 9789023487630
  5. Bronlink geraadpleegd op 8 november 2020 Weblink bron
    Arjen Schreuder
    “‘Zodra ze hun wielerpak aantrekken, worden ze gek’” (10 augustus 2020) op nrc.nl
  6. Bronlink geraadpleegd op 28 april 2020 Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be