scheren
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: scheren (hulp, bestand)
- IPA: / ˈsxerə(n) / (2 lettergrepen)
- (Noord-Nederland): /sχɪːrə(n)/
- (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /sxeːrə(n)/
Woordafbreking
- sche·ren
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘baard afsnijden’ voor het eerst aangetroffen in 1100.[1] [2] [3] [4]
- erfwoord: Middelnederlands scēren (sterk) ‘schaven, schrappen, scheren’, uit Oudnederlands skeran, ontwikkeld uit Oergermaans *skeran- ‘scheren, afsnijden (o.a. van haar)’, bij Indo-Europees *(s)kerH- ‘afsnijden, afkrabben’, waartoe ook Welsh ysgaru ‘(echt)scheiden’, Litouws skìrti ‘scheiden, verdelen’, Albanees shqerr ‘afscheuren’ en Armeens kʿerel (քերել) ‘afkrabben’ behoren.[5][6] Evenzo Neder- en Hoogduits scheren ‘afsnijden, snoeien’, Fries skarre ‘scheren (wol, riet)’, Engels shear ‘wol scheren’ en Deens skære ‘snijden’.
stamtijd | ||
---|---|---|
onbepaalde wijs |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
scheren /'sxɪːrə(n)/ |
schoor /sxɔːr/ |
geschoren /ɣə'sxɔrə(n)/ |
klasse 2 | volledig |
stamtijd | ||
---|---|---|
onbepaalde wijs |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
scheren /'sxɪːrə(n)/ |
scheerde /sxɪːrdə/ |
gescheerd /ɣə'sxɪːrt/ |
zwak -d | volledig |
Werkwoord
scheren
- overgankelijk met een schaar of mes de huid van haar ontdoen
- Hij schoor de schapen en verzamelde de wol.
- ▸ Dit alles schonk hem een moeilijk uit te leggen innerlijke vrede, ook wanneer hij zich 's ochtends voor de gebarsten spiegel schoor in het schijnsel van de petroleumlamp of in zijn wolfshuid de veranda op stapte en diep door zijn neus inademde.[7]
- ▸ Hij was gekleed in een uniform met de aanduidingen van de SOE en de rang van sergeant, gedoucht en geschoren toen hij op de afrondende afspraak verscheen met kolonel Grumpy, zoals iedereen de chef noemde, en zijn twee assistenten.[8]
- wederkerend zich ~: zich de baard kort afsnijden
- ▸ Niemand scheerde zijn kin of oksels, bh’s bleken niet te werken onder zware rugzakken en er was een gezonde hoeveelheid vrije liefde onder de jonge garde.[9]
- ergatief rakelings over een oppervlak bewegen
- De zwaluwen scheerden over het water van het meertje.
- ▸ Een asteroïde met de omvang van een bus is rakelings langs de aarde gescheerd.[10]
- overgankelijk ordenen
- overgankelijk volgens een rechte lijn bijhakken/-snijden
Verwante begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
- [1]: Alles over één kam scheren
Alles en iedereen gelijk stellen
- [1]: De schapen scheren
Gemakkelijk grote winsten maken
- [1]: Wie geschoren wordt, moet stilzitten
Als er op iemand kritiek komt, kan diegene beter even wachten alvorens met een weerwoord te komen
- [1]: Zijn schaapjes scheren
Er de winst uit halen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
|
Vertalingen
1. baard afsnijden
2. zich de baard kort afsnijden
alles over één kam scheren
|
Zelfstandig naamwoord
de scheren mv
- meervoud van het zelfstandig naamwoord scheer
Gangbaarheid
- Het woord scheren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "scheren" herkend door:
99 % | van de Nederlanders; |
99 % | van de Vlamingen.[11] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ "scheren" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ scheren op website: Etymologiebank.nl
- ↑ scheren op website: Etymologiebank.nl
- ↑ scheren op website: Etymologiebank.nl
- ↑ scheren op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Kroonen, Guus, Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leiden: Brill, 2013; blz. 443-44
- ↑ Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)“Kop in het zand” (2015), Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044628142
- ↑ Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)“Blauwe ster” (2016), Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044628265
- ↑ Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Weblink bron “Kack” (28 januari 2012)
- ↑ Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be
Duits
Uitspraak
stamtijd | ||
---|---|---|
infinitief | verleden tijd |
voltooid deelwoord |
scheren |
scherte/schor |
geschert/geschoren |
zwak | volledig | Klasse 2 sterk |
Werkwoord
scheren
- overgankelijk interesseren [1], aangaan [3]
- wederkerend sich~ zich bekommeren
- overgankelijk scheren
Categorieën:
- Woorden in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands van lengte 7
- Woorden in het Nederlands met audioweergave
- Woorden met 2 lettergrepen in het Nederlands
- Woorden in het Nederlands met IPA-weergave
- Erfwoord in het Nederlands
- Sterk werkwoord klasse 2 in het Nederlands
- Werkwoord in het Nederlands
- Niet-samengesteld werkwoord in het Nederlands
- Zwak werkwoord (-d) in het Nederlands
- Overgankelijk werkwoord in het Nederlands
- Wederkerend werkwoord in het Nederlands
- Ergatief werkwoord in het Nederlands
- Zelfstandignaamwoordsvorm in het Nederlands
- Woordenlijst Nederlandse Taal
- Prevalentie Nederland 99 %
- Prevalentie Vlaanderen 99 %
- Woorden in het Duits
- Woorden in het Duits van lengte 7
- Woorden in het Duits met audioweergave
- Zwak werkwoord in het Duits
- Sterk werkwoord klasse 2 in het Duits
- Werkwoord in het Duits
- Overgankelijk werkwoord in het Duits
- Wederkerend werkwoord in het Duits