runner

Nederlands

Uitspraak

Geluid: runner (hulp, bestand)
IPA: / ˈrʏnər / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

run·ner

Woordherkomst en -opbouw

van Engels runner

Zelfstandig naamwoord

de runner m

iemand die voor een opdrachtgever naar bepaalde plaatsen afgaat om iets te doen
1. iemand die de drugs naar kopers of kopers naar de drugs brengt
  - Ik zie ook de gezichten van Mike en Driss, jongens van school die ik uit het oog verloren ben omdat ze mij een loser vinden. Snel geld leek hun een slim idee. Maar de kerels voor wie ze werkten als runner deden me zo aan zwager Henk denken, dat ik bedankte. ^[1]
2. iemand die boekenmarkten bezoekt voor antiquariaten of boekenliefhebbers
  - André Malraux is, voordat hij schrijver werd en nog weer later minister van cultuur, nog een tijdje ‘runner’ geweest voor antiquariaten. Hij was snugger, had een goed geheugen en een grote belangstelling voor boeken, en zo kwam het dat hij in zijn levensonderhoud kon voorzien door de antiquariaten en boekenstalletjes van Parijs langs te gaan om naderhand aan enkele gespecialiseerde antiquaren te vertellen wat hij voor bijzonderheden had gezien. Deze deden dan bestellingen bij hem, omdat zij klanten hadden voor die boeken en zelf niet in de gelegenheid waren op jacht te gaan. ^[2]
  - Bij deze beurzen is dit verschijnsel van runners een interessant fenomeen. Aangezien de conditie van vele gegadigden voor een bepaalde in de catalogus opgenomen schat niet meer van Zatopek-gehalte is, huren deze mensen vaak een gezonde snelle student in, die voor een aangename vergoeding uren voor aanvang van de beurs op z'n race-gympen in de rij gaat staan, na opening met verstand op nul de uit het hoofd geleerde route naar de betreffende stand afscheurt en daar met z'n laatste zuchtje lucht het begeerde item opeist. ^[3]
3. iemand die klanten werft voor een prostituees
  - Dat heeft iets braafs, zeker als Laarmans zijn ‘uitheemse makker’ dapper beschermt tegen een runner die de drie zeelui met geweld wil meenemen naar een andere hoer dan de gezochte Maria. ^[4]
4. iemand die voor een hotel gasten werft onder zojuist aangekomen reizigers
  - Overal elders werd de reiziger vrij gelaten in de keuze van hotel of pension. Meestal had hij er bij aankomst in de stad al een in zijn hoofd en anders werd hij wel uit zijn verlegenheid geholpen door een of andere welbespraakte ‘runner’. ^[5]
5. iemand die bezoekers werft voor uitgaansgelegenheden
  - En dan was er die tevreden runner, die me naar nachtclubs, dancings en nog veel interessanter gelegenheden mee wou lokken: ‘Van de nieuwe sluitingstijd trekt hier niemand zich iets aan. Het leven op de Ramblas begint om één uur ('s nachts), en duurt tot de zon opgaat!’ ^[6]
6. (scheepvaart) iemand die op binnenkomende schepen klanten werft voor leveranciers
- Ik weet het van een runner, die hemzelf met de boot heeft zien vertrekken. ^[7]
(scheepvaart) zeeman die slechts in dienst is voor een "run", een reis die niet weer eindigt bij de haven van vertrek
1. zeeman die onder bevel staat van de sleepbootkapitein en die aan boord van een gesleepte vaartuig zonder eigen bemanning zorgt dat alles daar goed gaat
  - Henkie, de lichtmatroos, die zo blond is, dat hij uit de verte een grijsaard lijkt, weet te vertellen van een runner, die hij gekend heeft, en die eens zo'n klap van een emmer overleefd heeft, en die.... Hou toch je kop, jongen! Overlééfd, maak dat je malle moer wijs. ^[8]
koerier, iemand die een boodschap overbrengt door zo snel mogelijk naar de ontvanger te lopen
- ‘Sakka’ (van Pater Flip) was de enige van de drie Dembidollo missies (‘Sakka’, ‘Danka’ en ‘Ado’) die de beschikking had over een Landrover. Wanneer de paters van de andere twee missies deze moesten gebruiken, stuurden zij een inheemse loper (gewoonlijk als ‘runner’ betiteld) naar hem toe met een boodschap. ^[9]
een van de rollers of glijders bevestigd aan de bovenkant van een gordijn die zich langs een gordijnrail kunnen verplaatsen
- Het gordijn wordt aan de glijders of rollers gehaakt (…). Er zijn verschillende typen runners, glijders en rollers, maar de werking is hetzelfde. Je steekt een gordijnhaakje door het gordijnband van het gordijn, kantelt het met het haakje naar voren en steekt die in de runner. ^[10]
(scheepvaart) touw of staalkabel dat door een takel loopt
- Touwwerk dat door een talie of takel is geschoren noemt men een reep of runner. ^[11]
(scheepvaart) schip dat snel kan varen en wordt gebruikt voor smokkel of het omzeilen van blokkades