moes

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  moes    (hulp, bestand)
• IPA: / mus / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• moes

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘brij’ voor het eerst aangetroffen in 901
• van Middelnederlands moes, cognaat met Duits Gemüse

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	moes	-
verkleinwoord	moesje	moesjes

Zelfstandig naamwoord

moes v / m / o

1. (voeding) fijngehakte of fijngekookte groente of vruchten
2. (verouderd) aanduiding van planten waarvan voedsel bereid kan worden

Hyponiemen

   

appelmoes bladmoes boerenmoes groenmoes hakmoes heermoes heringmoes kalmoes kruudmoes kweepeermoes lakmoes linzenmoes mengelmoes pampelmoes pompelmoes vruchtenmoes warmoes

Afgeleide begrippen

   

moesappel moesdistel moesgroente moesgrond moeshof moesjanken moesjanker moeskop moeskopper moeskopperij moeskruid moeslook moestuin

Verwante begrippen

• [1] bowl, brij, compote, pap, puree

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]
• tot moes slaan

in een gevecht veel lichamelijk letsel toebrengen

Vertalingen

    1. fijngehakte of fijngekookte groente of vruchten   

Engels: gruel (en), jam (en), marmelade (en), mess (en), mush (en)

Spaans: compota (es) v, papilla (es) v, puré (es) m

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	moes	-
verkleinwoord	moesje	-

Zelfstandig naamwoord

de moes v

1. (spreektaal) (koosnaam) moeder, moe, mama

   • Kijk, dáár, dáár was de achtergalerij, en dáár stond het bankje waar moes - zo duidde ze zichzelf altijd aan - zat te lezen en haar eerste verhalen neerschreef. 

Bijvoeglijk naamwoord

moes

1. partitief van de stellende trap van moe

   • Zijn houding had iets heel moes, wat na al die vergeefse pogingen wel begrijpelijk was. 
   • Hij hijgde van inspanning en er was zoo iets moes en pijnlijks in 't fronsen van z'n wenkbrauwen, dat Vos 'n gevoel van medelijden kreeg. 

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als werkwoord}

Werkwoord

vervoeging van
moezen

moes

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van moezen
   

   • Ik moes. 

2. gebiedende wijs van moezen
   

   • Moes! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van moezen
   

   • Moes je? 

4. (spreektaal) moest

   • Hij riep dat ik m'n best moes doen. 

Gangbaarheid

• Het woord moes staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "moes" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	moes	muuze
verkleinwoord	muusken

Zelfstandig naamwoord

moes

1. (knaagdieren) muis

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	moes	muuze
verkleinwoord	muusken

Zelfstandig naamwoord

moes

1. (knaagdieren) muis