maal

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  maal    (hulp, bestand)
• IPA: /ma:l/

Woordafbreking

• maal

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘melktijd’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1726
• In de betekenis van ‘maaltijd’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285
• In de betekenis van ‘telkens terugkerend tijdstip, keer’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1246
• In de betekenis van ‘valies’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1100
• In de betekenis van ‘jonge koe’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 701

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	maal	malen
verkleinwoord	maaltje	maaltjes

Zelfstandig naamwoord

¹ maal v (verouderd:) o

1. (verouderd) tijdstip, tijd (vooral in samenstellingen en afleidingen)
2. telkens terugkerend tijdstip waarop iets gebeurt

   • Dit was de tweede maal dat zijn pet werd afgeblazen door de wind. 

Synoniemen

• keer

Hyponiemen

    ¹ telkens terugkerend tijdstip waarop iets gebeurt

achtmaal achttienmaal altemaal allemaal andermaal dertienmaal ditmaal driemaal duizendmaal eenmaal elfmaal etmaal helemaal honderdmaal meermaal meermaals menigmaal miljoenmaal namaals negenmaal negentienmaal telkenmaal tienmaal twaalfmaal tweemaal twintigmaal veertienmaal viermaal vijfmaal vijftienmaal zesmaal zestienmaal zevenmaal zeventienmaal

Afgeleide begrippen

• driemalig
• eenmalig
• maalkruis
• maalteken
• maalpunt
• meermalig
• toenmalig
• tweemalig
• voormalig

Zelfstandig naamwoord

² maal o

1. de handeling van eten zoals die dagelijks op geregelde tijden plaatsvindt

   • Elke avond stond er weer een heerlijk maal klaar. 

Synoniemen

• maaltijd

Hyponiemen

    ² de handeling van eten zoals die dagelijks op geregelde tijden plaatsvindt

afscheidsmaal akkermaal avondmaal bruiloftsmaal eetmaal feestmaal galgenmaal gastmaal gildemaal godenmaal kandeelmaal kerstmaal kindermaal koningsmaal lucullusmaal middagmaal nachtmaal noenmaal ochtendmaal paasmaal sabbatmaal sabbatsmaal vroegmaal zondagsmaal

Afgeleide begrippen

• maaltijd

Zelfstandig naamwoord

³ maal o

1. (verouderd) merkteken, vlek

Afgeleide begrippen

• ijzermaal
• maler

Zelfstandig naamwoord

⁴ maal m

1. (verouderd) geërfde. markgenoot

• gemaal
• maalboom
• maalschap
• maalstede

Zelfstandig naamwoord

⁵ maal v

1. (verouderd) koe van anderhalf tot twee jaar, die nog niet heeft gekalfd

Synoniemen

• vaars

Afgeleide begrippen

• watermaal

Zelfstandig naamwoord

⁶ maal m

1. (verouderd) zak, tas

Afgeleide begrippen

• brievenmaal

Werkwoord

vervoeging van
malen

maal

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van malen
   

   • Ik maal. 

2. gebiedende wijs van malen
   

   • Maal! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van malen
   

   • Maal je? 

Opmerkingen

• zie malen voor meer afleidingen en samenstellingen waar ma(a)l in voorkomt

Vertalingen

    ¹ 1. telkens terugkerend tijdstip waarop iets gebeurt   

Duits: Mal (de) Engels: time (en) Esperanto: fojo (eo) Frans: fois (fr) v

Papiaments: biaha Pools: raz (pl) Spaans: vez (es)

    ² 1. de handeling van eten zoals die dagelijks op geregelde tijden plaatsvindt   

Cornisch: boos (kw) m Duits: Mahl (de) o, Mahlzeit (de) v Engels: meal (en) Frans: repas (fr) m

Noors: måltid (no) m/v Nynorsk: måltid (nn) m Welsh: pryd (cy) m, pryd bwyd (cy) m

Anagrammen

• alma, lama, mala

Gangbaarheid

• Het woord maal staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "maal" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.