kruk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kruk    (hulp, bestand)
• IPA: / krʏk / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kruk

Woordherkomst en -opbouw

• [1]: In de betekenis van ‘stoel zonder leuning’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1842
• [3]: (verkorting) van  deurkruk zn 
• [4]: In de betekenis van ‘handvat’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kruk	krukken
verkleinwoord	krukje	krukjes

Zelfstandig naamwoord

de kruk v / m

1. (meubel) simpel zitmeubel zonder leuningen

   • Alle stoelen zijn bezet, maar er staat daar nog wel een kruk. 

2. steun vanaf de oksel bij het lopen

   • Hij loopt nu al twee weken met krukken. 

3. simpel handvat waarmee een deur geopend kan worden

   • Hij draaide de kruk van de deur en stapte binnen. 

4. (techniek) dwarsstaafje dat als handgreep dient, en dat haaks door een schacht van een bedieningsknop, gereedschap of iets dergelijks steekt

   • Een dopsleutel met een kruk. 

5. (techniek) een van de centrale as uitstekend deel van een krukas

   • Op de krukken van een krukas komen vaak grote krachten te staan. 

6. onhandig persoon

   • Ik kan geen spijker recht inslaan, want bij het klussen ben ik nogal een kruk. 

• 
  [1] Krukken bij een bar.
• 
  [2] Twee krukken om mee te lopen.
• 
  [3] De kruk van een deur.
• 
  [4] Deze waterkraan heeft bovenaan een kruk.
• 
  [5] Een krukas met een kruk.

Hyponiemen

• [5] askruk
• [1] baarkruk
• [1] barkruk
• [3] deurkruk
• [5] gangkruk
• [1] kantoorkruk
• [1] melkkruk
• [1] pianokruk
• [1] taboeret
• [4] tapkruk
• [1] trapkruk

Afgeleide begrippen

• krukas, krukboor, krukkenkruis, krukkig

Verwante begrippen

• [1] stoel
• [2] stok, rollator, wandelstok
• [4] draaiknop, heft, hecht, handel, knop
• [6] kluns

Vertalingen

    1. simpel zitmeubel zonder leuningen   

Afrikaans: stoel (af) Duits: Hocker (de) m Engels: stool (en) Estisch: taburet (et), järi (et), pink (et), pukk (et), jalapink (et) Fins: palli (fi), jakkara (fi) Frans: tabouret (fr) m

IJslands: kollur (is) m Noors: krakk (no) m Papiaments: krek Russisch: табурет (ru) m, табуретка (ru) m Spaans: taburete (es) m, banquillo (es) m Zweeds: pall (sv) g West-Vlaams: taboerette (vls) v

    2. hulpmiddel bij het lopen   

Duits: Krücke (de) v Engels: crutch (en) Frans: béquille (fr) v Fries: kruk (fy) g Indonesisch: ไม้เท้า (id) (mái-táao), ไม้ยัน (id) (máai-yan) Italiaans: stampella (it) v, gruccia (it) v

Luxemburgs: Krätsch (lb) v Nederduits: Krück (nds) v Pools: kula (pl) v Spaans: muleta (es) v Sloveens: bergla (sl) West-Vlaams: krikke (vls) v

    3. simpel handvat waarmee een deur geopend kan worden   

Duits: Knauf (de) m

    4. dwarsstaafje dat als handgreep dient   

Engels: T-handle (en), tommy bar (en)

Gangbaarheid

• Het woord kruk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kruk" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Pools

Zelfstandig naamwoord

kruk

1. (zangvogels) raaf

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	kruk	kruki
genitief	kruka	kruków
datief	krukowi	krukom
accusatief	kruka	kruki
instrumentalis	krukiem	krukami
locatief	kruku	krukach
vocatief	kruku	kruki