kriegel
Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
- krie·gel
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘prikkelbaar’ voor het eerst aangetroffen in 1612 [1]
- afgeleid van het Middelnederlands crege [2]
stellend | vergrotend | overtreffend | |
---|---|---|---|
onverbogen | kriegel | kriegeler | kriegelst |
verbogen | kriegele | kriegelere | kriegelste |
partitief | kriegels | kriegelers | - |
Bijvoeglijk naamwoord
kriegel [3]
- (informeel) makkelijk gedreven tot een boze stemming, in een slecht humeur, prikkelbaar.
- Met veel populaire presentatoren en programma's heeft Mies dus niet veel op. Bijvoorbeeld Boer zoekt vrouw. ,,Dat is van een truttigheid! Ik vind het niks, niet van deze tijd, meent Bouwman. Volgens haar zit er geen tempo in en is het 'een beetje vrouwenhandel'. ,,Ik vind het gênant. Met alle respect voor Yvonne Jaspers, maar ik word een beetje kriegel van dat verpleegsterstoontje.[4]
- Vroeger woonde er een jongetje bij ons in de straat dat de hele zomer elke dag aanbelde, omdat hij met me wilde spelen. Ik werd kriegel van zijn wanhopige eenzaamheid en verstopte me dan achter de bank, omdat hij soms door het raam loerde of ik er echt niet was. Blijkbaar voelde hij nattigheid. Als hij afgedropen was, liet hij een verwijtende stilte achter. Zo erg dat ik soms alsnog achter hem aanrende.[5]
Synoniemen
Gangbaarheid
- Het woord kriegel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kriegel" herkend door:
94 % | van de Nederlanders; |
65 % | van de Vlamingen.[6] |
Verwijzingen
- ↑ "kriegel" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ kriegel op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ Tubantia 13-05-2017
- ↑ Volkskrant Thomas van Luyn 4 maart 2017
- ↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.