komen

Nederlands

naamwoord van handeling
zelfstandig	bijvoeglijk
komen	komend
komst	gekomen

Uitspraak

• Geluid:  komen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈkomə(n) / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• ko·men

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord in de betekenis van ‘een plaats bereiken’ voor het eerst aangetroffen in 901

afkomstig van: Middelnederlands: comen Oudnederlands: kuman Germaans: *kwemanan Indo-Europees: *gwem-

Grieks: βαίνω Verwant in Germaans: West: Engels: come (Angelsaksisch: cuman), Duits: kommen, (Oudhoogduits: queman, kuman), Fries: komme (Oudfries: koma) Noord: Zweeds: komma, Deens/Noors: komme, (Nynorsk: koma, kome, Oudnoords: koma), IJslands/Faeröers: koma Oost: Gotisch: qiman Verwant in Romaans: Latijn: venire Frans: venir Italiaans: venire

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
komen /'komə(n)/	kwam /kʋɑm/	gekomen /ɣə'komə(n)/
klasse 4	volledig

Werkwoord

komen

1. ergatief bewegen van verder weg naar dichterbij

   ▸ Ik voelde me veel minder veilig in de bossen dan in de uitgestrekte, open woestijn. Dat kwam waarschijnlijk omdat je in de woestijn altijd alles om je heen kon zien, maar ook doordat ik uit het vlakke Nederland kom, waar ik gewend ben aan weidse landschappen met vergezichten en hoge luchten.

   ▸ Toen ik de gigantische muur inktzwarte wolken op me af zag komen barstte ik in tranen uit.

   ▸ Het Burning Man-festival in Nevada is de ultieme expressie hiervan en het komt aardig in de buurt van de echte hippielevensstijl van destijds.

2. ergatief, (seksualiteit) een orgasme hebben, klaarkomen
3. koppelwerkwoord worden, bedijgen

Opmerkingen

• Een overblijfsel uit het Kustwestgermaans is het koppelwerkwoord komen (bet. 3) in plaats van het Standaardnederlandse worden. In het West-Vlaams zegt men dus bijv. ik kom ziek in plaats van ik word ziek.
• Het werkwoord kan worden gepreciseerd door toevoeging van een voltooid deelwoord of een infinitief

1. • Hij kwam afzakken, hij kwam toegesneld 

• Het deelwoord of de infinitief kan "aan-" als prefix krijgen

1. • Hij kwam aangekeft, hij kwam aanmompelen. 

Synoniemen

• [2] klaarkomen

Antoniemen

• [1] gaan

Hyponiemen

   

aan het hart laten komen aankomen achteraankomen achterkomen achteromkomen achteropkomen afkomen bekomen beneden komen bij zijn positieven komen bijeenkomen bijkomen binnenkomen bovenkomen buitenkomen doorkomen eraan komen eraankomen erachter komen erbij komen erbovenop komen erdoor komen erdoorheen komen ernaartoe komen erom komen eronderuit komen erop komen ertoe komen ertussen komen eruit komen ervan komen gelijkkomen gereedkomen heenkomen herkomen inkomen klaarkomen langskomen langszij komen loskomen meekomen miskomen nabijkomen nakomen neerkomen omhoogkomen omkomen omlaagkomen onderkomen ontkomen op het matje moeten komen openkomen opkomen overeenkomen overeind komen overkomen rechtkomen rechtop komen rondkomen samenkomen te boven komen te hulp komen te pas komen tegemoetkomen tegenkomen tekortkomen ten goede komen ter ore komen terechtkomen terugkomen thuiskomen toekomen tussenkomen uitkomen volkomen voorbijkomen voorkomen voortkomen vooruitkomen vrijkomen wederkomen weerkomen weeromkomen wegkomen

Afgeleide begrippen

• komaan, komaf, komkom, laatkomer, nieuwkomer

Uitdrukkingen en gezegden

   

aan het hart laten komen [1]: boven water komen bovenkomen [1]: tussenbeide komen interfereren Aan de bak komen Aan zijn trekken komen krijgen wat diegene graag wilt en fijn/leuk vindt Als het puntje bij het paaltje komt Als het erop aankomt Als puntje bij paaltje komt Als het eropaankomt •  Albert twijfelde daar een beetje aan, maar Cécile leek als puntje bij paaltje kwam wel wat op mevrouw Maillard, ze had vrij vaststaande ideeën.   Berouw komt na de zonde als het eenmaal gebeurd is komt pas de berouw Berouw komt steeds te laat als het eenmaal gebeurd is komt pas de berouw Beslagen ten ijs komen goed voorbereid zijn en zeker zijn Boontje komt om zijn loontje Boontje komt om zijn loontje. hij krijgt wat hij verdient, de gevolgen zal iemand altijd wel een keer moeten gaan dragen De aap komt uit de mouw de waarheid wordt duidelijk De ouderdom komt met gebreken. als je ouder wordt ga je van alles mankeren Een kat komt altijd op z'n pootjes terecht. ingewikkelde en vervelende dingen kunnen vanzelf weer voor elkaar komen Een kink in de kabel komen iets tussen komen Er bekaaid vanaf komen Er is een tijd van komen en een tijd van gaan Ergens mee voor de draad komen zeggen wat de precieze bedoeling is Goed uit de verf komen goed bij anderen overkomen Het hinkende paard komt achteraan. wanneer het werk is gedaan komt de rekening ofwel: na mooie dingen komen vaak de minder fijne dingen Het verstand komt met de jaren naar mate je ouder wordt, word je wijzer en verstandiger Het verstand komt met de jaren. oudere mensen zijn wijzer en...jongere mensen mogen fouten maken Het water komt tot de lippen in groot gevaar, in hoge nood Hoogmoed komt voor de val. iemand die erg trots is of hoogmoedig, krijgt gauw de bijbehorende ellende Iemand in het gevlij komen iemand tegemoet komen In een goed blaadje proberen te komen In het gedrang komen met moeilijkheden te maken krijgen In het gevlij / gevlei komen In het geweer komen aan het werk zijn/gaan/komen In iemands kraam te pas komen iets wat iemand nodig had In zwang komen / raken iets wordt een modeverschijnsel komen als een dief in de nacht onverwacht komen komt men over de hond, dan komt men ook (wel) over de staart. als men het moeilijkste gehad heeft is de rest eenvoudiger te doen komt tijd, komt raad. door het verloop van tijd komt de oplossing vanzelf aanzetten komt voor de bakker Met de hoed in de hand komt men door het ganse land. iemand die vriendelijk is bereikt meer in het leven dan iemand die onaardig en onbeleefd is Met de nachtschuit komen erg laat Met het water voor de dokter komen zeggen wat je bedoelt Met het zout komen als het ei op is. met een oplossing komen als het probleem er niet meer is Met iets op de proppen komen Na regen komt zonneschijn. als er wat naars is gebeurd, wordt het daarna weer beter Nu komt de aap uit de mouw [1] nu komt de kat op de koord Onbeslagen ten ijs komen niet voorbereid zijn Onder de hamer komen openbaar op ene veiling verkocht worden Ongeluk komt zelden alleen. een tegenslag wordt vaak gevolgd door nog meer problemen Op de koffie komen zonder afspraak ergens heen gaan Op de pof komen iets kopen zonder direct te betalen Op de proppen komen Iets vertellen Op een strowis komen aandrijven helemaal berooid en arm ergens komen Op het matje moeten komen Op verhaal komen uitrusten en op krachten komen Op zijn pootjes terecht komen Het komt vanzelf wel voor elkaar Ouderdom komt met gebreken. letterlijk Over de brug komen veel geld moeten betalen Pas uit de dop komen maar pas ergens aan deelnemen Smeerpoets en smeerkees: waar komen ze vandaan? Te hooi en te gras komen zo nu en dan komen Te stade komen goed uitkomen Tot de jaren des onderscheids komen oud genoeg zijn om zelf te weten/mogen wat wel en niet mag Uit de lucht komen vallen erg plotseling en onverwacht Uit zijn koker komen Hij heeft het bedacht Van bruiloft komt bruiloft. op een bruiloft kunnen twee mensen elkaar leren kennen die dan weer gaan trouwen Van praat komt praat. een nieuwtje wordt snel verder verteld Van uitstel komt afstel. letterlijk, wanneer iets wordt uitgesteld wordt het vaak vergeten en helemaal niet meer gedaan Vertrouwen komt te voet en gaat/vertrekt te paard. door een enkele stommiteit kan men vertrouwen of een reputatie die men jarenlang heeft opgebouwd in een keer teniet doen. boven water komen bovenkomen [1]: niet uit de verf komen niet goed tot zijn recht komen tussenbeide komen interfereren

Spreekwoorden

• [1] als de berg niet naar Mohammed komt, komt Mohammed wel naar de berg
• [1] als Mohammed niet naar de berg komt, moet de berg maar naar Mohammed

Vertalingen

    1. bewegen van verder weg naar dichterbij   

//Ani: hǎ //Gana: hâ //Xegwi: sa /Gwi: hâ =/Hua: čá Aasáx: dah- Abaga: besi zano Chinees: (vereenvoudigd) 来 (zh) (pinyin:lái); (traditioneel) 來 (pinyin:lái) Dioula-Dagaare: wɑjɑ Duits: kommen (de) Engels: come (en) Fins: tulla (fi) Frans: venir (fr) Grieks: έρχομαι (el) (érchome) Gorontalees: mona'omai Hebreeuws: לבוא (he) (lavo) Ido: venar (io) Indonesisch: datang (id), mendatangi (id), mendatang (id), mendatangkan (id) Italiaans: venire (it)

Japans: 来る (ja) Jèrriais: v'nîn klassiek Gaelisch: thig Latijn: venire (la) Manx: tar (gv) Mantsjoe: jimbi Mon: ကၠုၚ် Noors: komme (no), ta (no) seg inn Norn: koma Nynorsk: komme (nn), ta (nn) seg inn Pools: przychodzić (pl) Russisch: приходить (ru) (prihadit') Spaans: venir (es) Talur: mai Taroko: maidzach Turks: gelmek (tr) Xhosa: ukuza

    2. een orgasme hebben   

Duits: kommen (de) Engels: come (en)

Pools: dochodzić (pl)

    niet uit de verf komen   

Duits: nicht zur Geltung kommen (de)

    boven water komen   

Duits: auftauchen (de), aus dem Wasser (de) kommen

    tussenbeide komen   

Duits: eingreifen (de), sich einschalten (de)

Gangbaarheid

• Het woord komen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "komen" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.