kol

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kol    (hulp, bestand)
• IPA: /kɔl/

Woordafbreking

• kol

Woordherkomst en -opbouw

• [A] In de betekenis van ‘feeks’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1613
• [C]: van Hebreeuws  קוֹל zn  (kol) "stem"
• [D]: van Hebreeuws  כֹּל zn  (kol) "geheel"

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kol	kollen
verkleinwoord	kolletje	kolletjes

Zelfstandig naamwoord

[A] kol v

1. een vrouw die magie bedrijft

   • Wat moet je met die ouwe kol? 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kol	kolot
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

[B] kol m

1. (sport) een heuvel in de wielersport
2. (dierkunde) een ronde witte plek op het voorhoofd, bijvoorbeeld tussen de beide ogen van het paard
3. (zoötomie) het voorhoofd zelf
4. (visserij) een groot sleepnet
5. (plantkunde) plantenkop, beste hennep

Hyponiemen

• meerkol, toverkol

Afgeleide begrippen

• kolbeitel, kolblei, [3]: kolgans, kolharing, kollenbloem, koloog, kolvaart, kolzwijn

Zelfstandig naamwoord

[C] kol m

1. (Jiddisch-Hebreeuws) stem, geluid

Verwante begrippen

• Nisjmat Kol Chai

Zelfstandig naamwoord

[D] kol m / v

1. (Jiddisch-Hebreeuws) geheel (alleen in onderstaande verbinding)

Typische woordcombinaties

• kol hakavod
• Kol Nidree

Werkwoord

vervoeging van
kollen

kol

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kollen
   

   • Ik kol. 

2. gebiedende wijs van kollen
   

   • Kol! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kollen
   

   • Kol je? 

Gangbaarheid

• Het woord kol staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kol" herkend door:

76 %	van de Nederlanders;
73 %	van de Vlamingen.

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kol	kolle

Zelfstandig naamwoord

kol

1. stip, vlek

   «Twee groot kolle op die houtbasis van Terre’Blanche se bed waar die bloed deur die beddegoed en matras gesyfer het, was gister nog sigbaar ná die grusame panga-moord op die regse leier.»

   Twee grote vlekken op de houten basis van het bed van Terre'Blanche waar het bloed door het beddegoed en de matras gesijpeld was, waren nog te zien na de gruwelijke kapmesmoord op de rechtse leider.

2. (paardrijden) bles, kol
3. doelwit, roos
4. een stuk land

Afgeleide begrippen

• kollig

stamtijd
infinitief	voltooid deelwoord
kol	gekol
	volledig

Werkwoord

kol

1. stippelen, merken met een vlek

Indonesisch

Woordherkomst en -opbouw

• Het is één van de Indonesische woorden van Nederlandse oorsprong

Zelfstandig naamwoord

kol

1. kool

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• kol

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord kol

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	kol	kolet	kol	kola kolene
genitief	kols	kolets	kols	kolas kolenes

Naar frequentie	164667

Zelfstandig naamwoord

kol, o

1. kool
2. een tekenpen uit houtkool

Schrijfwijzen

• [1-2]: kull

Afgeleide begrippen

• [1]: brunkol
• [1]: steinkol
• [1]: trekol
• [2]: koltegning

Typische woordcombinaties

• bryte kol

kolen ontginnen

• fyre med kol

kolen verstoken

Uitdrukkingen en gezegden

• svart som kol

zwart als kolen

• (overført) de hvite kol (vannkraft)

(figuurlijk) de waterkracht

Zelfstandig naamwoord

kol, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van kol

Schrijfwijzen

• kull

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• kol

Woordherkomst en -opbouw

• Afkomstig van het Oudnoorse woord kol

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	kol	kolet	kol	kola

Zelfstandig naamwoord

kol, o

1. kool
2. (scheikunde), (element) koolstof

Afgeleide begrippen

• [1]: brunkol
• [1]: steinkol
• [1]: trekol
• [2]: koltegning

Afkorting

• C

Synoniemen

• karbon
• (verouderd) kolstoff

Typische woordcombinaties

• bryte kol

kolen ontginnen

• fyre med kol

kolen verstoken

Uitdrukkingen en gezegden

• svart som kol

zwart als kolen

• (overført) de hvite kol (vannkraft)

(figuurlijk) de waterkracht

Zelfstandig naamwoord

kol, mv

1. onbepaalde vorm nominatief meervoud van kol

Oudnoords

Woordafbreking

• kol

[A] + [B]	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	kol		kol
genitief	kols		kola
datief	koli		kolum
accusatief	kol		kol

Zelfstandig naamwoord

[A] kol, o

1. kool

Verwante begrippen

• gloð

Zelfstandig naamwoord

[B] kol, o

1. windstoot, windvlaag (letterlijk: koeling)

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /kɔl/

Woordafbreking

• kol

Zelfstandig naamwoord

kol

1. genitief meervoud van kola

Zelfstandig naamwoord

kol

1. genitief meervoud van kolo

Werkwoord

kol

1. informeel tweede persoon enkelvoud gebiedende wijs van kolit

Bijwoord

kol

1. (formeel) langs

Synoniemen

• kolem

Voorzetsel

kol + genitief

1. (formeel) langs

Synoniemen

• kolem

Verwijzingen

• Internetová jazyková příručka - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Slovník spisovného jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)
• Příruční slovník jazyka českého - Ústav pro jazyk český AV ČR (Tsjechisch)

Turks

Woordafbreking

• kol

	enkelvoud	meervoud
nominatief	kol	kollar
genitief	kolun	kolların
datief	kola	kollara
accusatief	kolu	kolları
locatief	kolda	kollarda
ablatief	koldan	kollardan

Zelfstandig naamwoord

kol

1. (anatomie) arm