insluimeren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  insluimeren    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• in·slui·me·ren

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  in bw  en  sluimeren ww 

Werkwoord

insluimeren

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
insluimeren	sluimerde in	ingesluimerd
zwak -d	volledig

1. langzaam in slaap vallen

   • De schema's werden woordenboekartikelen, stukjes lopende tekst waarin verwante woorden behandeld worden. Deze bijvoorbeeld: 'Inslapen: beginnen te slapen. Synoniem met in slaap vallen en onder zeil gaan. Langzaam sukkel je in slaap. Met betrekking tot een lichte slaap gebruiken insluimeren, indommelen en wegdoezelen.' Gedetailleerder dan Van Dale? Ja. In Van Dales Groot Synoniemenwoordenboek vind je 'onder zeil gaan', 'in slaap sukkelen' en 'wegdoezelen' niet. Preciezer? Ach. Bij Van Dale staat er in een kleiner lettertje in de marge vóór 'indutten/indommelen/insluimeren' het woordje 'langzaam', en wordt er verder doorverwezen naar 'slapen'.  

2. ergens niet meer bewust van zijn

   • Pas als men uit eigenbelang tot politieke concessies bereid of gedwongen is, willen die gevoelens wel eens insluimeren. Met dat enige positieve vooruitzicht worden over tien dagen de onderhandelingen hervat.  
   • Na de Franse revolutie is het beginsel van de verjaring in heel Europa in de wet opgenomen. Engeland wil daar overigens nog steeds niet veel van weten en laat het oordeel over de wissende werking van de tijd primair over aan de rechter en de jury in een concrete zaak. Een belangrijk argument voor de Nederlandse regering om de verjaring in 1886 op te nemen in de strafwet was “het insluimeren van het publieke geweten dat uiteindelijk geen straf meer vordert”.  

3. (eufemisme) sterven

Synoniemen

• [1] insuffen, insoezen, inslapen, indutten, wegdoezelen, indommelen, wegdommelen
• [2] vergeten, wegzakken, verdwijnen
• [3] overlijden, verscheiden, doodgaan, inslapen, ontslapen, omkomen

Antoniemen

• [1] ontwaken

Vertalingen

    1.   

Engels: doze off (en), drop off (en)

Gangbaarheid

• Het woord insluimeren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "insluimeren" herkend door:

89 %	van de Nederlanders;
91 %	van de Vlamingen.