donderstraal

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  donderstraal    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• don·der·straal

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  donder zn  en  straal zn 

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	donderstraal	donderstralen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de donderstraal v / m

1. heel druk en ondeugend kind

   • Schrijver/dichter Herman Kampman omschrijft ‘Annie’ als ‘een heerlijke donderstraal’. Ze heeft het syndroom van Down en omdat ze niet mocht vloeken, riep het meisje te pas en te onpas ‘doe normaal dikkop’. Hiermee wist ze steevast de aandacht op zich te vestigen en de lachers op haar hand te krijgen.  
   • Jongens die zich thuis of op school als echte jongens gedragen, krijgen volgens SIRE al snel de diagnose ADHD, terwijl ze zich vroeger zo fijn konden uitleven. Dat jongens zich vroeger op school konden uitleven, lijkt mij zeer betwistbaar. Belhamels, bengels, bliksemstralen, deugnieten, doerakken, donderstenen, donderstralen, druiloren, kwapoetsen, lorejassen, nietsnutten, rakkers, rekels, schavuiten en schelmen – om nog een paar vergeetwoorden te gebruiken – kregen vroeger weliswaar geen ritalin, maar wel lijfstraffen.  

2. (meteorologie) bliksemstraal

Synoniemen

• vlegel, lamstraal, belhamel [2], bengel, deugniet, dondersteen, kwajongen, kwapoets, rakker [1], rekel [1], schavuit, schelm

Verwante begrippen

• donderstralen

Vertalingen

    1.   

Engels: blighter (en), rascal (en)

Werkwoord

vervoeging van
donderstralen

donderstraal

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van donderstralen
   

   • Ik donderstraal. 

2. gebiedende wijs van donderstralen
   

   • Donderstraal! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van donderstralen
   

   • Donderstraal je? 

Gangbaarheid

• Het woord donderstraal staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "donderstraal" herkend door:

96 %	van de Nederlanders;
65 %	van de Vlamingen.